3 Ağustos 2019 Cumartesi

Kazdağları'nda siyanür tehlikesine karşı Su ve Vicdan Nöbeti

Çanakkale Kirazlı Köyü'nde  Kaz Dağları'ndaki çevre katliamına karşı bir hafta
önce 10 kişi ile başlatılan "Su ve Vicdan Nöbeti" on binlere ulaştı.

Dernek ve odaların başlattığı nöbete Çanakkale Belediyesi destek veriyor.
Nöbet yerinde 50 kadar çadır kurulu. Her gün bine yakın kişi desteğe geliyor.

Siyanür kullanılarak altın elde etmek için Kanadalı Alamos Gold ve yerli ortağı
Doğu Biga Madencilik'in başlattığı faaliyette Çevre Bakanlığı'na göre 13 bin, 
ama gerçekte uydu görüntülerine göre 195 bin, yani ÇED raporunda öngörülenin 
4 katı ağaç kesildi.

Siyanürün suları zehirlemesi tehlikesine karşı Su Nöbeti başlatıldı. Çanakkale'nin
tek içme suyu kaynağı Atikhisar Barajı siyanür tehdidi altına girecek. Ayrıca Çan
ve Bayramiç ilçelerinin su kaynaklarını besleyen havzalar da tehdit altında.

Maden alanının %98,7'si orman. Bölgede 18 memeli, 41 kuş, 10 sürüngen ve 117 
böcek türü ve 283 bitki türü yaşıyor. Bunların 7'si sadece Türkiye'de bulunuyor.

Kanadalı şirketin tepe yöneticisi John McCluskey "Yabancı işçi çalıştırmıyoruz, 
Türkler hafriyat ve taş taşımakta çok iyiler" dedi. Türklere bakışı böyle.


5 Ağustos günü Kirazlı Balaban Eski Orman Deposu Sahası'nda Saat 11:00'de
başlayacak olan büyük buluşmaya tüm halkımızı davet ediyoruz.



Siyanür, bir karbon ve 3 azottan oluşan bileşiktir. Doğa ile temas ettiğinde 
ppm (part per million = milyonda bir) seviyesinde bile yaşamı tehdit etmeye
başlar. Çok hızlı etki eder. 100 ppm altında aldı iseniz ve çok yakınınızdaki
bir hastanede amil nitrit ver deneyimli bir ekip varsa kurtulabilirsiniz. Ancak
solunum yolu ile aldıysanız, acıbadem kokusunu hissettiğinizden itibaren
10 dakika içinde hastaneye ulaşamazsanız kurtulamazsınız.

+++

Altın doğada saf halde bulunur. Altın yatağındaki tonlarca toprak ve kayanın
içinden milyonlarca ufak parçacıklar halindeki altını tek tek elle bulup toplaya-
bilmek mümkün değildir. 

Bu toprağı ve öğütülmüş kayaları siyanürlü su ile yıkarsanız altın katı halden sıvı
hale geçerek siyanürlü suyun içine karışır. Sonra bu karışımın içine klor gazı ver-
diğinizde altın katı hale geçerek dibe çöker. 

Demek ki, tonlarca toprağı yıkayacak kadar siyanürlü su ve bu suyun çevreye 
dağılmaması için çok iyi yalıtım yapılmış çok geniş ve çok derin bir havuza
gerek vardır. Böyle bir havuzun ortalama genişliği 200-250 metre ve derinliği
60-70 metredir.

(Kirazlı'da 20 bin ton siyanürlü su kullanılacağı tahmin edilmektedir.)

Güneşten gelen UV (ultraviole = mor ötesi) ışınlar havuzda bulunan siyanürü 
parçalar, ama geride parçalanmamış siyanür mutlaka kalır. 

Siyanür, ayrıca, toprakta zararsız miktarda bulunan arsenik, antimuan, kadmiyum,
kurşun, cıva gibi ağır elementleri de serbestleştirerek zararlı hale getirir.

Ana tehlike, havuzdaki bu siyanürlü suyun toprağa karışmasıdır. Ne kadar su 
geçirmez (izolasyon) malzemeleri kullansanız da, bu tehlikeyi tamamen önleye-
mezsiniz. Su geçirmez tabakada toplu iğne başı kadar bir delik açılması halinde
bile bir çevre felaketini meydana gelebilir.

Bu havuz fay hattı üzerinde ise bir deprem halinde su geçirmez tabaka yarılır ve
havuzun suyu toprağa ve yeraltı sularına karışır. Bu durumda en azından 50 km
yarıçapındaki bir dairede tüm yeraltı suları zehirlenir. Bitkiler, hayvanlar ve insan-
lar için hayati tehlike doğar.

(Sahaya 30 km uzaklıkta olan Çanakkale kenti yaşanmaz hale gelir. Tıpkı
Çernobil'de olduğu gibi onlarca yıl süre ile kent boşaltılabilir.)

Veya aşırı yağış nedeniyle sel olursa ve havuzun suyu sel sularına karışırsa  
zehir daha geniş alanlara yayılabilir.

Bir savaş durumunda o havuz düşman için en ballı hedeftir. Bir tek bomba ile
tüm çevreyi yaşanmaz hale getirebilir. 

+++

Bugüne kadar bir çok siyanür havuzunda kaza oluştu.

En son kaza 30 Ocak 2000'de Romanya'da Baia Mare altın yatağında vuku buldu.
Macaristan ve Sırbistan'ı da içine alan 50 km yarıçapında alandaki çevre felaketi
Çernobil'den sonra yaşanan en büyük felaket olarak kaydedildi.

Bakınız:
https://www.turkiyegazetesi.com.tr/Genel/a50203.aspx

 https://reliefweb.int/report/hungary/baia-mare-gold-mine-cyanide-spill-causes-impacts-and-liability

 Diğer siyanür havuzu kazaları için bakınız:
+++

Son yıllarda siyanür kullanmadan gümüş ve altın elde etme teknikleri geliştirildi.
Ancak bu teknikler siyanürlü sisteme göre daha pahalı olduğu için firmalar tara-
fından tercih edilmiyor.

Halk ve çevre sağlığını paradan daha değerli görmesi gereken hükumetler, bu
yeni tekniklerin kullanılmasını şart koşmalı, eski usul siyanürlü sisteme yasak
getirmeliler.

"Ama o altınlar yerin altında dursun mu?" itirazlarının yanıtı budur.

+++
Gönderen zaman:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)