Ayaz Ata Türkmenistan'dan sesleniyor:
Ýetip gelýän täze ýylyňyz gutly bolsun!
(Yetip gelyen teze yılınız gutlı bolsun)
Yetişip gelen taze yılınız kutlu olsun!
(Türkmen alfabesi için bakınız:
https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkmen_alfabesi )
https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkmen_alfabesi )
Ayaz Ata Türkmenistan - Aşgabat'tan sesleniyor
++++
Türklerin Nardugan (Güneşin Doğuşu) olarak kutladıkları yeni yıl
bayramı Hıristiyan dünyasında Noel olarak kutlanıyor.
++++
Yeni yıl (gündönümü) bayramı nasıl Noel'e dönüştürüldü
25 Aralık günü İsa'nın doğumunun kutlandığı bayrama Noel deniyor.
Ancak Ermeni Ortodoks Kilisesi Noel'i 6 Ocak günü kutluyor. Çünkü
Miladi takvimdeki 25 Aralık Jülyen takviminde 6 Ocak'a denk geliyor.
Ermeni Ortodoks Kilisesi, Katolik Papa 13. Gregori tarafından düzen-
lenmiş olan Miladi (Gregoryen) takvime uymak istemiyor.
Ancak Ermeni Ortodoks Kilisesi Noel'i 6 Ocak günü kutluyor. Çünkü
Miladi takvimdeki 25 Aralık Jülyen takviminde 6 Ocak'a denk geliyor.
Ermeni Ortodoks Kilisesi, Katolik Papa 13. Gregori tarafından düzen-
lenmiş olan Miladi (Gregoryen) takvime uymak istemiyor.
(Jülyen takvimi hakkında bilgi için bakınız:
https://tr.wikipedia.org/wiki/J%C3%BClyen_takvimi )
https://tr.wikipedia.org/wiki/J%C3%BClyen_takvimi )
Noel sözcüğünün kökeni Latince natalis (doğum) sözcüğüdür.
Fransızcaya Noël olarak geçmiş.
İsa'nın doğum günü sayılan Noel'e İngilizcede Kristmıs (Christmas)
deniliyor. Bu da, Yunanca Hristos (Mesih = İsa) sözcüğü ile Latince
messa (şölen, ayin, festival) sözcüğünün birleşmesinden oluşmuş.
Eski İngilizcede kış gündönümüne Yule denirdi. Bu da Nors dilindeki
jöl (yöl) sözcüğünden geliyor. Hıristiyanlıktan önce İskandinavya'da
12 gün boyunca kutlanan YÖL bayramı. İzlandaca ve Norveççe YOL,
İsveççe ve Danca YUL, Türkçe YIL. Bu sözcük, Türk ülkesinden
İskandinavya'ya giden ve sonra tanrılaştırılan Türk hakanı Odin (Oden)
döneminden kalma.
(Bakınız: İsveççenin Türkçe ile Benzerlikleri, İsveçlilerin Türk Ataları
Prof. Sven Lagerbring, Kaynak Yayınları)
En uzun gece kuzey yarımkürede 21 Aralıktadır. (Güney yarımkürede
21 Haziran) - Bundan sonra geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya
başlar. Buna kış gündönümü deniliyor. İşte binlerce yıldır kutlanan bu
gündönümüdür. (Yeni yıla giriş bayramı)
Hıristiyanlık gelince bu bayram Noel'e, İsa'nın doğum günü
kutlamasına dönüştürüldü.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Noel
Muazzez İlmiye Çığ'ın Nardugan açıklaması
Sadece Kuzey Avrupa'da değil, bütün dünyada kış gündönümü bayram
olarak kutlanırdı. Sümerler ve Türkler de bu bayramı Nardugan adı ile
kutlardı. Türk inanışına göre gece ve gündüz sürekli savaşırlar. En uzun
gece olan 21 Aralık'tan sonra günler uzamaya başlar. Gündüz savaşı
kazanmış ve gece gerilemeye başlamıştır. Hayat yeniden doğmaktadır.
Kutlanan budur: Yeniden doğuş bayramı.
Ay takvimi kullandıkları için de, 21 Aralık'tan sonraki ilk dolunayın çıktığı
gün yeni yılın ilk günü olurdu.
olarak kutlanırdı. Sümerler ve Türkler de bu bayramı Nardugan adı ile
kutlardı. Türk inanışına göre gece ve gündüz sürekli savaşırlar. En uzun
gece olan 21 Aralık'tan sonra günler uzamaya başlar. Gündüz savaşı
kazanmış ve gece gerilemeye başlamıştır. Hayat yeniden doğmaktadır.
Kutlanan budur: Yeniden doğuş bayramı.
Ay takvimi kullandıkları için de, 21 Aralık'tan sonraki ilk dolunayın çıktığı
gün yeni yılın ilk günü olurdu.
Roma İmparatorluğu "Yenilmez Güneş'in Doğum Bayramı"nı, günlerin
uzamasının algılanabildiği 25 Aralık'ta başlatıyordu. Yeni yılın başlan-
gıcı ise, uzamanın iyice belirginleştiği 31 Aralık olarak kararlaştırıldı.
Nardugan sözcüğü Moğolca nar (güneş) ve Türkçe tukan (doğan) söz-
cüklerinden oluşmuştur. Tatarcada Koyaş Tuğa (Güneş Doğan).
Muazzez İlmiye Çığ'ın Nardugan açıklaması
++++
Çam ağacı süsleme geleneği
Türkler, gündüzün geceye karşı üstün geldiği bu günü insanların türediği
ağaç olarak bildikleri Akçam ağaçlarını süsler, altında kopuz eşliğinde
şarkılar söyleyip oyunlar oynayarak kutlardı. Çam ağacı süsleme adeti
Orta Asya'daki Ön-Türklerden Sümerlere, oradan da Anadolu üzerinden
Eski Roma'ya uzandı. Kuzeyden de Hunlar tarafından Avrupa'ya taşındı.
++++
Ayaz Ata (Ayas Han) Türklerin Soğuk Tanrısı'dır. Ren geyiklerinin çektiği
bir araba ile dolaşır. İnsanları soğuktan korur.
İslamiyetin gelişi ile unutulmuş olan Ayaz Ata, Sovyetler döneminde
Orta Asya'da yaygınlaştı.
Orta Asya'da yaygınlaştı.
Ayaz Ata ve Ren geyikleri canlandırması - Kırgızistan
Ayaz Ata, Batı dünyasına Noel Baba olarak geçti.
Noel Baba da Ayaz Ata gibi Ren geyiklerinin çektiği araba ile dolaşır.
http://www.altayli.net/noel-baba-turktu.html
Türk hakanı Odin'in Türk ülkesinden İsveç'e gidişini
anlatan kitap: "İsveççenin Türkçe ile Benzerlikleri-
İsveçlilerin Türk Ataları" - Kaynak Yayınları
Noel Baba'nın hediye getirme geleneği de İskandinavların tanrısı Odin'e
dayanır. Zaten Türk hakanı Odin de İskandinavya'ya Turkland'dan (Türk
Ülkesi'nden) gitmiş ve orada tanrılaştırılmıştı. Baba Kral Tanrı Odin (Oden)
her şeyin babasıdır: Allfader (İsveççe)
Odin, uçan atı Sleipnir ile avlanmaya gittiğinde, çocuklar Sleipnir için
çizmelerinin içine havuç ve saman koyup şöminenin yanına asarlardı.
Buna karşılık Odin de çocuklara hediye ve şekerlemeler getirirdi.
Bu gelenek göçmenler vasıtasıyla Amerika'ya ulaştı, çizme yerine
büyük çoraplar kullanıldı ve bu gelenek Noel'e dahil oldu.
Çizer Haddon Sundblum 1931 yılında Coca Cola firması için bildiğimiz
Noel Baba çizimini hazırladı. Efsane böylece son halini aldı.
Ayaz Ata Nardugan kutlamasında - Aşgabat - Türkmenistan
Noel Baba, Tanrı Odin'in ülkesi olan İskandinavya'da oturur.
Antalya Demre'de 4. yüzyılda yaşamış olan Hıristiyan Azizi Piskopos
Nikola (Klaus) da çocuklara hediyeler verirmiş. Onun adı Santa Claus
(Aziz Klaus) olarak Noel Baba ile eşleştirildi. Böylece çeşitli efsaneler
birleştirilerek Noel Baba haline geldi günümüz dünyasında.
Ayaz Ata + Tanrı Odin + Santa Klaus = Noel Baba
Antalya Demre'de 4. yüzyılda yaşamış olan Hıristiyan Azizi Piskopos
Nikola (Klaus) da çocuklara hediyeler verirmiş. Onun adı Santa Claus
(Aziz Klaus) olarak Noel Baba ile eşleştirildi. Böylece çeşitli efsaneler
birleştirilerek Noel Baba haline geldi günümüz dünyasında.
Ayaz Ata + Tanrı Odin + Santa Klaus = Noel Baba
++++
Peki, bütün bu gündönümü, Nardugan, yeni yıl gelenekleri ile İsa'nın doğumu
arasında ne gibi bir ilişki var?
Hıristiyanlığı çok tanrılı pagan inanışlarına sahip Anadolu ve Avrupa insanları
arasında yaymak isteyen havariler ve onların öğrencileri, İsa'nın doğum günü-
nün 25 Aralık olduğunu öne sürerek gündönümü törenleri ile birleştirdiler.
(Zamanla bu törenlerin aslında gündönümü kutlaması olduğu unutuldu,
Kilise baskısı ile Noel kutlaması haline geldi. = M.S. 4. Yüzyıl
Ermeni Ortodoks Kilisesi, 25 Aralık'ın Roma İmparatorluğu döneminde
"Yenilmez Güneşin Doğum Bayramı" olarak kutlandığı gerekçesiyle,
Hz. İsa'nın doğum gününü ilk dönem Hıristiyanların kayıtlarında göste-
rildiğini öne sürdüğü 6 Ocak'ta kutluyor.
https://www.bbc.com/turkce/haberler-50894077 )
Tıpkı tanrıları babasız doğuran Tanrıça Kibele'ye inanan Anadolu insanına
Hıristiyanlığı kabul ettirebilmek için Meryem Ana'nın da Kibele gibi bakire
olduğunu, Tanrı İsa'yı babasız doğurduğunu öne sürmeleri gibi.
++++
Her ne kadar kış gündönümü bayramı tüm insanlığın binlerce belki de onbin-
lerce yıldır kutladığı ortak bir bayram olsa da, bu bayramda çam ağacı süsle-
me adeti ve Ren geyiklerinin çektiği araba ile dolaşıp hediye dağıtan Noel
Baba inanışının kökeninde Türk geleneklerinin yattığı da tartışmasız bir ger-
çektir. Hıristiyanların bu bayramı İsa'nın doğum günü olarak pazarlamaları ve
bu bayramın kökenlerini unutturma çabaları bu gerçeği değiştirmez.
lizmi bize Noel Baba'yı dayattı. Ancak Orta Asya'da bu gelenek hiç unutulmadı.
Türk Cumhuriyetlerinde Nardugan bayramı geleneği sürdürülüyor.
NATO'dan koparak Avrasya'ya yanaşma sürecimizde Nardugan bayramını
hatırlama ve Noel Baba'nın yerine Ayaz Atamızı ikame etme yönünde çalış-
hatırlama ve Noel Baba'nın yerine Ayaz Atamızı ikame etme yönünde çalış-
malar başlamıştır.
Ancak bu Noel Baba'ya düşman olmak anlamına gelmez. Noel Baba ve Ayaz
Ata birlikteliği kültürler arasında köprü olabilir. Ayaz Ata insanları soğuktan
korurken Noel Baba da çocuklara hediye dağıtır, gül gibi geçinip gideriz.
korurken Noel Baba da çocuklara hediye dağıtır, gül gibi geçinip gideriz.
Bodrum'da Nardugan kutlaması:
++++
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder