Sözcüğün kökeni Arapça'da 10 anlamına gelen aşara.
Aşure Matem Günü:
680 yılı Muharrem Ayı'nın 10. günü Irak Kerbela'da
Emevi İslam Halifesi Yezid'in ordusu tarafından
Hz. Muhammed'in torunu Hz. Hüseyin ve 72 yandaşının
şehit edildiği gündür.
Hz. Hüseyin'in başı kesilerek Şam'a götürüldü ve Halife Yezid'e teslim edildi. Şehit edilen 70 kadar Hüseyin yandaşının da başları gövdelerinden ayrıldı. Gövdeleri atlara çiğnettirildi.
+++
Yezid - Hz. Hüseyin anlaşmazlığının nedeni şu idi:
O zamana kadar Halife, oylanarak seçilmişti. Yezid ise babası Muaviye'nin ölümünden sonra: "Bundan böyle Halifelik babadan oğula geçecek, seçim yapılmayacak." dedi.
Hz. Hüseyin ise yeni halifenin İslam geleneğine uygun olarak seçimle belirlenmesini istiyor, Yezid'in halifeliğini kabul etmiyordu.
Böylece Yezid'in üyesi olduğu Ümeyye (Emevi) Ailesi, Ehl-i Beyt'i (Hz. Muhammed'in Ev Halkı'nı, yani, kızı ve torunlarını) tarih sahnesinden silerek ezeli rakibi Haşimoğulları Ailesi'nin Halifelik koltuğuna oturmasını engelledi.
Hz. Muhammed'in amcasının soyundan gelen Abbasiler 750 yılında Emevi yönetimini devirdiler. Ama onlar da babadan oğula saltanat yönetimini sürdürdüler.
Ta ki Atatürk devirene kadar Yezid'in kurduğu babadan oğula saltanat yönetimi devam etti. Suudi Arabistan'da ve Körfez Emirlikleri'nde ise saltanat devam ediyor.
+++
Kerbela olayı konusunda ayrıntılı bilgi için bakınız:
+++
Kars'ta Aşure Günü yürüyüşü
Video kaydı:
Kars'ta yürüyenler Caferilerdir. Caferilik bir Şii mezhebi.
Okunan Azeri Türkçesindeki mersiyede "Huseyn'in yası başlandı" deniliyor. Caferiler 10 Muharremde oruç tutar.
Aynı zamanda yas günüdür.
Azerbaycan'ın %85'i, İran'daki Azerilerin %95'i, Irak'taki Türkmenlerin %35'i Caferidir.
Emeviler döneminde camilerde Ehl-i Beyt'e (Fatma, Hasan ve Hüseyin'e) lanet okunmasını onaylamayan Farslar ve bir kısım Türkmenler ayrı camilerde toplanma yoluna gitmiş, zamanla şimdi Sünnilik dediğimiz Emevi Müslümanlığından bağımsız bir mezhep, Şiilik oluşmuştur.
Şia Arapça "takipçi" demektir. Ali'nin takipçileri anlamına gelen Şiat-u Ali kısaltılarak "Şia" yapılmıştır. Şia mezhebi üyelerine Şii denilmektedir.
+++
Iğdır Küllük Köyü Aşura Yas Töreni 2025
Video kaydı:
+++
Henüz yerleşik konuma geçmemiş Türkmen boyları ise camiye gitmeme yolu ile Emevi zorbalığına karşı direnç geliştirmiş, Orta Asya'dan taşıdıkları geleneksel cem törenlerini İslamiyet örtüsü altında devam ettirmişlerdir. Günümüzde Alevi olarak adlandırılanlar Osmanlı döneminde Kızılbaş denilerek hor görülen Türkmenlerdir.
Aleviler Muharrem'de 12 gün oruç tutarlar.
Yürüyüş yapmazlar.
13. günde aşure pişirilir ve dağıtılır.
12 İmam'ı (Peygamber'in damadı Ali ve çocukları ile torunları) temsilen aşure yaparken 12 malzeme kullanılır.
+++
Bir cem örneği: Ordu'da Güvenç Abdal Ocağı'nda yapılan Musahip Cemi. Evli olan iki çiftin Pir huzurunda ikrar vererek hem dünyada hem de ahirette yol kardeşi olmalarına, her bakımdan birbirlerine destek olma sözü vermelerine Musahiplik denir.
Video kaydı:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder