Ayaz
Ata Türkmenistan'dan sesleniyor:
Ýetip
gelýän täze ýylyňyz gutly bolsun!
Yetişip
gelen taze yılınız kutlu olsun!
Ayaz Ata Türkmenistan - Aşgabat'tan sesleniyor
++++Türklerin Nardugan (Güneşin Doğuşu) olarak kutladıkları yeni yıl
bayramı Hıristiyan dünyasında Noel olarak kutlanıyor.
++++
Yeni yıl (gündönümü) bayramı nasıl Noel'e dönüştürüldü
25 Aralık günü İsa'nın doğumunun kutlandığı bayrama Noel deniyor.
Ancak bazı Ortodoks kiliseleri Noel'i 6 Ocak günü kutluyor. Çünkü
Miladi takvimdeki 25 Aralık Jülyen takviminde 6 Ocak'a denk geliyor.
Bu Ortodokslar, Katolik Papa 13. Gregori tarafından düzenlenmiş
olan Miladi (Gregoryen) takvime uymak istemiyorlar.
Noel sözcüğünün kökeni Latince natalis (doğum) sözcüğüdür.
Fransızcaya Noël olarak geçmiş.
İsa'nın doğum günü olan Noel'e İngilizcede Kristmıs (Christmas)
deniliyor. Bu da, Yunanca Hristos (Mesih = İsa) sözcüğü ile Latince
messa (Efkaristiya ayini) sözcüğünün birleşmesinden oluşmuş.
Eski İngilizcede Yule denirdi. Bu da Nors dilindeki jöl sözcüğünden
gelmiş olmalı. Hıristiyanlıktan önce 12 gün boyunca kutlanan gündönümü
bayramına jöl deniliyordu. En uzun gece 21 Aralıktadır. Bundan sonra
geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya başlar. Buna kış gündönümü
deniliyor.
Hıristiyanlık gelince bu bayram Noel'e, İsa'nın doğum günü
kutlamasına dönüştü.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Noel
Muazzez İlmiye Çığ'ın Nardugan açıklaması
olarak kutlanırdı. Sümerler ve Türkler de bu bayramı
Nardugan
adı
ile
kutlardı. Türk inanışına göre gece ve gündüz sürekli savaşırlar. En uzun
gece olan 21 Aralık'tan sonra günler uzamaya başlar. Gündüz savaşı
kazanmış ve gece gerilemeye başlamıştır. Hayat yeniden doğmaktadır.
Kutlanan budur: Yeniden doğuş bayramı.
Ay takvimi kullandıkları için de, 21 Aralık'tan sonraki ilk dolunayın çıktığı
gün yeni yılın ilk günü olurdu.
Nardugan sözcüğü Moğolca nar (güneş) ve Türkçe tukan (doğan) söz-
cüklerinden oluşmuştur. Tatarcada Koyaş Tuğa (Güneş Doğan).
kutlardı. Türk inanışına göre gece ve gündüz sürekli savaşırlar. En uzun
gece olan 21 Aralık'tan sonra günler uzamaya başlar. Gündüz savaşı
kazanmış ve gece gerilemeye başlamıştır. Hayat yeniden doğmaktadır.
Kutlanan budur: Yeniden doğuş bayramı.
Ay takvimi kullandıkları için de, 21 Aralık'tan sonraki ilk dolunayın çıktığı
gün yeni yılın ilk günü olurdu.
Nardugan sözcüğü Moğolca nar (güneş) ve Türkçe tukan (doğan) söz-
cüklerinden oluşmuştur. Tatarcada Koyaş Tuğa (Güneş Doğan).
Muazzez İlmiye Çığ'ın Nardugan açıklaması
++++
Çam ağacı süsleme geleneği
Türkler, gündüzün geceye karşı üstün geldiği bu günü insanların türediği
ağaç olarak bildikleri Akçam ağaçlarını süsler, altında kopuz eşliğinde
şarkılar söyleyip oyunlar oynayarak kutlardı. Çam ağacı süsleme adeti
Orta Asya'daki Türklerden Sümerlere, oradan da Anadolu üzerinden Eski
Roma'ya kadar uzandı. Kuzeyden de Hunlar tarafından Avrupa'ya taşındı.
++++
Ayaz Ata (Ayas Han) Türklerin Soğuk Tanrısı'dır. Ren geyiklerinin çektiği
bir araba ile dolaşır. İnsanları soğuktan korur.
Ayaz Ata ve Ren geyikleri canlandırması - Kırgızistan
Ayaz
Ata, Batı dünyasına Noel Baba olarak geçti.
Noel Baba da Ayaz
Ata gibi Ren geyiklerinin çektiği araba ile dolaşır.
Türk Tanrısı Odin'in Türk ülkesinden İsveç'e gidişini
anlatan kitap: "İsveççenin Türkçe ile Benzerlikleri-
İsveçlilerin Türk Ataları" - Kaynak Yayınları
anlatan kitap: "İsveççenin Türkçe ile Benzerlikleri-
İsveçlilerin Türk Ataları" - Kaynak Yayınları
Noel Baba'nın hediye getirme geleneği de İskandinavların tanrısı Odin'e
dayanır. Zaten Odin de İskandinavya'ya Turkland'dan
(Türk Ülkesi'nden)
gitmişti. Yani Odin de aslında Türk tanrısıdır.
gitmişti. Yani Odin de aslında Türk tanrısıdır.
Ayaz Ata Nardugan kutlamasında - Aşgabat - Türkmenistan
Noel
Baba Tanrı Odin'in ülkesi olan İskandinavya'da oturur.
Antalya Demre'de 4. yüzyılda yaşamış olan Hıristiyan Azizi Piskopos
Nikola (Klaus) da çocuklara hediyeler verirmiş. Onun adı Santa Claus
(Aziz Klaus) olarak Noel Baba ile eşleştirildi. Böylece çeşitli efsaneler
birleştirilerek Noel Baba haline geldi günümüz dünyasında.
Ayaz Ata + Tanrı Odin + Santa Klaus = Noel Baba
Antalya Demre'de 4. yüzyılda yaşamış olan Hıristiyan Azizi Piskopos
Nikola (Klaus) da çocuklara hediyeler verirmiş. Onun adı Santa Claus
(Aziz Klaus) olarak Noel Baba ile eşleştirildi. Böylece çeşitli efsaneler
birleştirilerek Noel Baba haline geldi günümüz dünyasında.
Ayaz Ata + Tanrı Odin + Santa Klaus = Noel Baba
++++
Peki, bütün bu gündönümü, Nardugan, yeni yıl gelenekleri ile İsa'nın doğumu
arasında ne gibi bir ilişki var?
Hıristiyanlığı çok tanrılı pagan inanışlarına sahip Anadolu ve Avrupa insanları
arasında yaymak isteyen havariler ve onların öğrencileri, İsa'nın doğum günü-
nün 25 Aralık olduğunu öne sürerek gündönümü törenleri ile birleştirdiler.
Zamanla bu törenlerin aslında gündönümü kutlaması olduğu unutuldu, Kilise
baskısı ile Noel kutlaması haline geldi.
Tıpkı babasız çocuk doğuran Tanrıça Kibele'ye inanan Anadolu insanına Hıris-
tiyanlığı kabul ettirebilmek için Meryem Ana'nın da Kibele gibi bakire olduğunu,
İsa'yı babasız doğurduğunu öne sürmeleri gibi.
++++
Her ne kadar kış gündönümü bayramı tüm insanlığın binlerce belki de onbin-
lerce yıldır kutladığı ortak bir bayram olsa da, bu bayramda çam ağacı süsle-
me adeti ve Ren geyiklerinin çektiği araba ile dolaşıp hediye dağıtan Noel
Baba inanışının kökeninde Türk geleneklerinin yattığı da tartışmasız bir ger-
çektir. Hıristiyanların bu bayramı İsa'nın doğum günü olarak pazarlamaları ve
bu bayramın kökenlerini unutturma çabaları bu gerçeği değiştirmez.
Önce İslamiyet bize Nardugan geleneğini unutturdu, ardından Batı emperya-
lizmi bize Noel Baba'yı dayattı. Ancak Orta Asya'da bu gelenek hiçunutulmadı.
Türk Cumhuriyetlerinde Nardugan bayramı geleneği sürdürülüyor.
NATO'dan koparak Avrasya'ya yanaşma sürecimizde Nardugan bayramını
hatırlama ve Noel Baba'nın yerine Ayaz Atamızı ikame etme yönünde çalışma-
lar başlamıştır.
Ancak bu Noel Baba'ya düşman olmak anlamına gelmez. Noel Baba ve Ayaz
Ata birlikteliği kültürler arasında köprü olabilir. Ayaz Ata insanları soğuktan
korurken Noel Baba da çocuklara hediye dağıtır, gül gibi geçinip gideriz.
++++
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder